İnsülin pompaları sabit , ölçülü ve sürekli bir doz şeklinde (bazal) ve bolus insülin şeklinde insülini gönderen ufak , bilgisayarlı cihazlardır.
İnsülin dozları kateter denilen esnek bir plastik boruyla gönderilir. Kateter küçük bir iğne yardımıyla deriden yağ dokusuna yerleştirilir. Boru/İğne birleşimine ise infüzyon seti denilmekte.
İnsülin pompasında bazal ve bolus şeklinde iki faklı insülin gönderiminden bahsettik. Cihazın bu gönderimi tıpkı vücudun normal insülin salınımı gibidir.
İnsülin pompası kan şekeri seviyenizin nasıl etkilendiğini anlamanıza yardımcı olmak ve bazı durumlarda insülin miktarını değiştirmek için sürekli glikoz ölçüm sistemiyle birlikte çalışabilir.
Kimler İnsülin Pompası Kullanmalı? İnsülin Pompası Kullanabilir miyim ?
Bunun için doktorunuza danışmanız daha uygun olacaktır.
İnsülin Pompası Çeşitleri:
İnsülin pompaları sadece manuel çalışan veya manual modun yanında otomatik çalışan farklı şekillerde karşımıza çıkar.
Ülkemizde kullanılan cihazlar şunlar:
Omnipod DASH ( kablosuz insülin pompası – Sadece manual modda çalışıyor. )
Medtronic 780G ( Kablolu insülin pompası – Otomatik modda çalışıyor. )
İnsülin Pompa Tedavisinin Sağladıkları :
AVANTAJLAR:
1- Daha iyi Kan Şekerleri
Herşeyden önce İnsülin pompası kullanıcıları enjeksiyon tedavisi görenlere oranla daha düşük A1c seviye eğilimi ve daha az glukoz değişkenliği göstermektedir.
2- Daha Az Düşük Kan Şekerleri
Yalnızca hızlı etkili insülinin kullanılmasıyla pik yapan veya uygunsuz zamanlarda çok çalışan uzun etkili insüline yer kalmaz. Bu durum , insülin pompa tedavisini sık düşük kan şekerleri , aşırı düşük kan şekeri seviyeleri olanlar veya düşük kan şekerlerini fark etme konusunda zorluk çekenler için iyi bir tercih haline getirir.
3- Daha Esnek Bir Yaşam Tarzı
Her gün aynı defa yiyebiliyor, uyuyabiliyor ve egzersiz yapabiliyorsanız parmağınızı kaldırın. İnsülin pompası kendi planınızı seçmenize imkan tanır. Enjeksiyon tedavisinde uzun etkili insülin yapmayı unutabilirken , insülin pompa tedavisinde bazal insülin oranlarınızı doktorunuzla birlikte programladığınızda sistem devamlı olarak bazal insülin gönderir.
4- Doz Hesaplamalar
Günümüz insülin pompalarında , karbonhidrat alımını , kan şekeri seviyelerini ve önceki boluslardan ötürü etkisini yitirmemiş insülin miktarını baz alarak öğle vakti insülin dozlarını belirlemenize yardımcı olan bir bolus hesaplayıcısı özelliği mevcuttur.
5- Hassas Doz
İnsülin pompası 1,05 veya .025 ünitelere en yakın insülini iletir.
6- Kolaylık
İnsüline İhtiyaç duyduğunuz her an enjektörlere uzanmanıza gerek yok ; Sadece insülin pompanıza uzanıyor ve birkaç tuşa basıyorsunuz.
7- İğnelerin Olmaması
Çoklu günlük insülin enjeksiyonları rahat olmayabiliyor ve cilt problemlerine neden olabiliyor. Ancak insülin pompaları , infüzyon setinin değişimi için her 2 , 3 günde 1 kere iğne batırığına gerek duyuyor.
8- Gerçek Hayata Yönelik Kolay Düzenlemeler
Geçici bazal insülin değişiklikleri büyüme , hastalık , mevsim sporları , dışarda akşam yemekleri ve adet dönemleri boyunca stabil kan şekerinin sürdürülmesine yardımcı olur. Bolusları tek seferde veya uzun bir zaman dilimi içinde gönderme kabiliyeti , öğün sonrası uygun glukoz kontrolünün elde edilmesinde etkili olabilir.
DEZAVANTAJLAR :
1- Fiyat
Ülkemizde son yıllarda yaşanılan ekonomik sıkıntılar medikal alandaki teknolojileri de etkilemekte. ve ne yazık ki birçok aile bu teknolojilere ulaşabilme anlamında büyük problemler yaşamaktadır.
2- Öğrenme Eğrisi
Bir anda iyi kontrol olacak diye beklemeyin. Bazal ve bolus dozlarının ayarlanması için çoğunlukla birkaç ay gerekir.
3- Zahmet
Uyurken de dahi gece gündüz pompanın üzerinizde olması , bazen uygunsuz olabilir. Benim infüzyon setim ayda en az bir kere kapının koluna takılır!
4- Teknik Zorluklar
Mekanik cihazlar gibi , insülin pompalarının da tipik aşınma ve deforme olma özelliği nedeniyle tesadüfi infüzyon seti tıkanmalarına , elektronik hatalara , arızalara , ve zarara eğilimi olur. Örneğin: Tatilde veya seyahat ederken insülin pompanız beklenmedik bir anda bozulabilir. Bunun için yedek bir planınız olmalı. Bu gibi durumlarda ne yapacağınız konusunda lütfen doktorunuza danışınız.
5- Cilt Problemleri
Cilt , infüzyon seti yapışkanından tahriş olabilir. ve infüzyon setleri çok uzun süre giyilir veya yanlış şekilde takılırsa enfeksiyonlar oluşabilir. İnfüzyon setini düzenli olarak değiştirmezseniz ve uygun bir şekilde bölge içinde daire çizmezseniz insülin emilimi aksayabilir.
6- Keton
İnsülin iletimi birkaç saatten fazla kesintiye uğramış olursa , pompa kullanımından kaynaklı uzun etkili insülin eksikliği , bir probleme davetiye çıkarabilir. Problem düzeltilemezse , kan şekeri çok hızlı bir şekilde yükselebilir ve ketonlar kanda ve idrarda görünebilir.
7- İnfüzyon Set Değişimleri
Her birkaç günde bir , infüzyon setinizi değiştirmeniz gerekiyor. 5 ila 10 dakikalık bu işlem pek çok adımı kapsıyor. Acemi pompa kullanıcısı için bir an konforsuz veya travmatik olabiliyor.
Kaynak :
https://diabetes.org/healthy-living/medication-treatments/insulin-other-injectables/insulin-pumps-relief-and-choice
Bazı bilgiler Gary Scheiner’ın ” Pankreas gibi düşün ”adlı kitabındandır.
Bu yazı bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Doktorların ve sağlık kuruluşlarının yerine geçmez. Sağlığınız için lütfen doktorunuza danışınız.