Diyabetik Ketoasidoz diyabetik komaya sebep olabilecek ciddi bir durumdur.
Vücudunuzdaki hücreler enerji için ihtiyaç duydukları şekeri alamadığı zaman yağı yakmaya başlar , bu nedenle vücudda keton dediğimiz maddelerin üretimi olur. Bu durum vücutta yeterli insülin olmadığında olur.
Ketonlar vücudun yağı yaktığı zaman oluşturduğu kimyasallardır. Ketonların kan dolaşımında yüksek seviyede olması yaygın bir diyabet komplikasyonudur. Tedavi edilmezse ketoasidoza neden olabilir.
Tip 1 diyabetlilerde kandaki yüksek keton seviyeleri çok az miktarda insülin almaktan kaynaklanabilir.
Diyabetik Ketoasidozun Belirtileri Nelerdir ?
Erken belirtiler şunlardır ;
– Susamak veya Ağız Kuruluğu
– Sık Sık İdrara Çıkma
– Yüksek Kan Şekeri Seviyeleri
– İdrarda Yüksek Keton Seviyeleri
Sonra görünen diğer belirtiler :
– Sürekli yorgunluk hissi
– Kuru veya Kızarık Cilt
– Bulantı , kusma veya karın ağrısı
(kusma sadece ketoasidozdan değil birçok Hastalıktan kaynaklanabilir. Eğer ki 2 saatten fazla bir süre devam ederse doktorunuzla irtibata geçiniz.)
– Zor Nefes alma
– Nefeste meyvemsi bir kokunun olması
– Dikkatini zor verme, sersemlik
Keton Ne Zaman Bakılmalıdır ?
- Kan şekeri iki kez üst üste 250 mg/dl üzerinde ise (Uzmanlar , kan şekeri 250 mg/dl’dan fazla olduğunda keton kontrolünün yapılmasını tavsiye eder. )
- Hastalık durumlarında
- Mide bulantısı , kusma , karın ağrısı varlığı
- Ağızda koku
- Kendini kötü hissetme
Hastalık Durumları :
Hastalık sırasında idrarda keton olup olmadığı sık sık kontrol edilmeli ve keton pozitif çıkarsa hemen doktora haber verilmelidir.
Ketonu Nasıl Kontrol Ederim ?
- idrar Testi ile:
Ketonunuzu test stribi kullanarak idrar testiyle kontrol edebilirsiniz. Bu çubuk kullandığınız kan şekeri ölçüm çubuklarına benzerdir. ( Doktorunuza ne zaman ve nasıl test etmeniz gerektiğini sorunuz. )
Çubuğu batırıp çıkardığınızda üstünde göreceğiniz bu renkler size keton durumunu söyleyecektir.
Adım 1 : Son kullanma tarihini kontrol edin.
Adım 2 : Stribi çıkartın .Ucuna dokunmayın.
Adım 3 : Stribi sonuna kadar batırın.
Adım 4 : Kutunun üzerinde belirtilen süreye göre bekleyin.
Adım 5 : Stribin üzerinde görünecek renk keton durumunuzu gösterecektir.
Önemli not : Ancak idrardan keton ölçümü kandan keton ölçmek ( kandan ölçmek) kadar doğru olmaz.
2) Kan ile
Keton seviyenizi kan ile de ölçebilirsiniz.
Kan sonuçlarına göre
0.6 mmol/L altı- normal keton
0.6 ve 1.5 mmol/L arası ise – normalden daha fazla keton olduğunu gösteriyor. ve değer düştümü diye daha sonra tekrar kontrol edin.
1.6 – 3.0 mmol/L arası ise – yüksek bir keton seviyesidir. Doktorunuzla irtibata geçin.
3.0 mmol/L üzeri – tıbbi yardım gerektiren acil bir keton seviyesidir.
keton seviyesini ölçen kan şekeri ölçüm glukometresi :
Ya keton seviyeleri normal seviyeden yüksek ise ?
Aşağıdaki durumları yaşarsanız doktorunuzu arayınız.
– İdrar testleriniz yüksek keton seviyeleri gösteriyor.
– İdrar testleriniz yüksek keton seviyeleri gösteriyor. ve kan şekeri seviyeniz yüksek.
– idrar testleriniz yüksek keton seviyeleri gösteriyor ve 4 saatte 2 ‘den fazla kez kusma oldu.
Keton olduğunda ve şekeriniz yüksek ise egzersiz yapmayınız. Yüksek keton seviyeleri ve yüksek kan şekeri seviyeleri diyabetinizin kontrol dışında olduğu anlamına gelir. Bu durumla nasıl baş edileceğini doktorunuza danışınız.
Diyabetik Ketoasidoz’un Sebepleri :
– Yeterli insülinin olmaması ve insülin yapmayı unutmak / kaçırmak ( Yeterli insülin enjekte edemediniz veya vücudunuz hastalıktan dolayı normalden daha fazla insüline ihtiyaç duydu.)
– insülin pompasında veya insülin kaleminde gelişen bir hata
– Yüksek ve uzun süren stres seviyeleri
– Aşırı Alkol Tüketimi
– Hastalık veya Enfeksiyon ( hastalığın veya enfeksiyonun neticesinde )
Diyabetik Ketoasidozdan Nasıl Korunurum ?
En iyi yöntem her zaman düzenli kan şekeri kontrolü ve Kan şekeri seviyelerini olması gereken aralıkta tutmaktır.
Not : Ketoasidoz acil bir durumdur doktorunuzla iletişime geçiniz veya size en yakın acile gidiniz.
Bu bilgiler doktorların ve sağlık kuruluşlarının yerine geçemez. Lütfen önce doktorunuza danışınız.
Kaynak :
Amerikan Diyabet Derneği – http://www.diabetes.org/living-with-diabetes/complications/ketoacidosis-dka.html
https://www.diabetes.co.uk/diabetes-complications/diabetic-ketoacidosis.html
Çocuk ve gençler için tip 1 diyabet el kitabı , Marmara üniversitesi tıp fakültesi çocuk endokrinoloji ve diyabet bilim dalı eğitim yayınları