Dünyadaki Diyabet Gelişmeleri ve Araştırmaları:
Yeni araştırmalar gösteriyor ki 7 yaşın altında tip 1 diyabet tanısı alan çocuklar 13 ve üzeri yaşta tanı alanlara göre hastalığın daha farklı bir formuna sahip.
Daha önceki çalışmalar da tip 1 diyabetlilerin ( şeker hastalığı ) pankreatik adacık dokusunda , tanı yaşıyla ilişkili iki tip hasar meydana geldiğini göstermişti. Bu incelemelere göre tip 1 diyabet tanısı aldıktan çok kısa bir zaman sonra 7 yaştan ufak çocukların iltihaplı adacıklarındaki bağışıklık hücrelerinin (profilleri ) belirgin biçimde diğer yaş gruplarından ( 13 yaş ve üzeri ) farklı göründüğü tespit edilmişti.
Araştırma ekibi şu anki çalışmada da 7 yaş ve altında olan çocuklarda vücudun insülin üretemediğini , hücrelerin çabucak zarar gördüğünü keşfetti. Ancak 13 yaş ve üzeri olanlarda durum farklıydı ,insülin üretimi normal şekilde devam ediyordu. İşte olayın bu noktası ekibin kafasında soru işareti bırakmıştı. Bu etkisiz beta hücrelerinin fonksiyonunu yeterli bir seviyeye getirmek mümkün olabilir miydi ?
Ekip, bağışıklık saldırısının çok küçük çocuklarda yaşı büyük olanlara göre daha farklı olduğunu belirtiyor.
işte detaylar ;
Tip 1 diyabet vücudun bağışıklık sistemi insülin üreten hücrelere saldırıp , onları yok ettiğinde gelişiyor. Yani artık hücreler kan şekeri seviyelerini etkili bir şekilde düzenleyemiyor ve hastalıktan etkilenen bireylerin de bu görevi yerine getirmek amacıyla günde birkaç defa insülin alması gerekiyor.
Exeter üniversitesinde yapılan bu çalışma Avrupa Diyabet Araştırmaları Birliği (EASD) nin dergisi – Diabetologia‘da yayınlandı. Çalışma Diabetes UK ve JDRF tarafından fonla destek gördü. ve ilk kez 7 yaşın altında tanı alan çocuklarda insülin üreten hücrelerin çabucak harap olduğunu gösterdi. Tanı aldığında yaşça büyük olanlarda ( 13 yaş ve üzeri yaşta ) ise , vücud şaşırtıcı bir şekilde , normal , insülin üretmeye devam ediyordu: Bunlar hücrelerin daha etkili çalışması için tekrar canlandırılıp canlandırılamayacağı ile ilgili önemli soruları yeniden gündeme getiren türden bulgular.
Araştırmacı , Morgan ” Tip 1 diyabetin 2 ayrı durum olduğuna dair kanıtın elimize geçmesinden büyük heyecan duyuyoruz. Proinsülin hücrelerin şekeri enerjiye dönüştürmelerini sağlama konusunda insülin kadar iyi işlev göremiyor , bu durum da potansiyel olarak , küçük çocuklarda bu hastalığa sahip yaşça büyük olanlardan daha yüksek kan şekeri seviyelerine yol açıyor. Dedi.
Anahtar Kelime :
Proinsulin : proinsulin , latince , ” pro ” ve ada anlamına gelen ” insula ” , kelimelerinin birleşiminden oluşur , insülinin öncüsü olan tek zincirli bir peptit molekülüdür. İnsülin , biyolojik etkinliği çok az olan proinsulin halinde biyo sentezlenir. Vücudda çalışır bir insülin oluşuncaya dek proinsulin denilen molekül , tiripsin ve karboksi peptidaz türü enzimlerle Ark ve Lys bazik amino asitli bağlantı yerlerinden bölünür ve sonrasında insülin meydana gelir.
Proinsülinin hormon etkinliği insülininkinin % 5 idir.
” Bunun önemi , hastalığa neyin sebep olduğunu anlamamıza yardımcı olması ve gelecek nesil çocukların tip 1 diyabete yakalanmalarını önlemenin yollarını bulmak açısından büyük olabilir. ”
Ekip Makalesinde bu iki farklı durum için yeni sınıflandırmayı önerdi : Küçük yaşta tanı almış çocuklar için Tip 1 Diyabet Endotip 1 ( T1DE ) tanı aldığında yaşı büyük olanlar için de Tip 1 Diyabet Endotip 2 ( T1DE2)
Makale, 7 ila 12 yaş arasında tanı almış çocukların T1DE 1 grubuna veya T1DE 2 grubuna dahil olabileceğini öneriyor. Ekip, şu anda bu çocuklarda kana salınan küçük miktarda insülini inceleyerek hangi tür diyabetin olduğunu belirlemek için doğruluğu daha fazla olan yöntemler üzerinde çalışmalarını sürdürüyor.
Exeter Üniversitesi Tıp Fakültesi Doçent Sarah Richardson çalışmayla ilgili şunları söyledi.
Araştırmamızın yeni ortaya çıkan tip 1 diyabet tedavileri üzerinde ciddi bir etkisi olabilir. Hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilecek immünoterapi tedavilerin umutlu olduğunu görüyoruz. Ancak , şu ana dek olabildiği kadar etkili tedaviler haline gelememişlerdir. Etkili olabilmeleri için , her yaş grubunda farklı terapilerin uygulanması üzerine odaklanmamız gerekebilir. Dedi.
Diabetes UK’de Araştırma Yöneticisi , Dr Elizabeth Robertson ” Tip 1 diyabetin altında yatan immün saldırısını durdurabilme çağına gelindi , Ancak yeni tedavileri mümkün olduğunca etkili kılmak için gerçekten durumun karmaşıklığıyla başa çıkmamız gerekiyor. Bugünün gelişmeleri bizi bunu başarmaya bir adım daha yaklaştırıyor. ” Dedi.
Tip 1 Diyabetin Sınıflandırmaları ve Özellikleri :
Yeni tip 1 diyabete yakalanan çocuk ve gençlere ait yaklaşık 130 pankreas örneği analiz edildi. ve bulgular proinsulin miktarıyla ilgili iki dikkat çekici şekilde farklı modellerin olduğunu gösterdi.
Çalışma, bu iki tipin yaşa ve proinsülin oranına göre ayırt edilebileceğini gösteriyor: T1DE 1 ‘e hiperaktif bir bağışıklık tepkisi neden olur. Bu tip durumda adacıkların çoğu iltihaplıdır. ve beta hücreleri içinde hem proinsulin hem de C-peptid bulunur. T1DE 2 ‘de ise insülin salgılayan daha fazla adacık hücresi ile daha az proinsülin oranıyla beraber daha az yoğun otoimmün tepkisi vardır.
Ek not : Otoimmün tepkisi bağışıklık sisteminin vücuda ait , yabancı olmayan bir yapıya saldırmasını ifade ediyor. ( Öze-tepki )
Referanslar :
Pia Leete, Richard A. Oram, Timothy J. McDonald, Beverley M. Shields, Clemens Ziller, Andrew T. Hattersley, Sarah J. Richardson, Noel G. Morgan. Studies of insulin and proinsulin in pancreas and serum support the existence of aetiopathological endotypes of type 1 diabetes associated with age at diagnosis. Diabetologia, 2020; DOI: 10.1007/s00125-020-05115-6
Diğer kaynaklar : https://www.sciencedaily.com/releases/2020/03/200315205207.htm. https://www.news-medical.net/news/20200315/Type-1-diabetes-mellitus-comprises-of-two-different-conditions-based-on-age.aspx
