İnsülin Pompası ve İnsülin Enjeksiyonu
Resim kaynak / source : samuele.tira-manchas.info
MDİ / Çoklu Günlük Enjeksiyon Tedavisi :
Enjeksiyon tedavisi şunları kapsar :
1)- Günde 1 kere veya 2 kere uzun etkili insülin enjeksiyonu ( bazal insülin )
2)- Yemeklerde hızlı etkili insülin enjeksiyonu ( bolus )
İnsülin Kalemleri:
Bazı kalemlere insülin kartuşu ayrıca eklenir. Diğer başka kalemlerde insülinlerle ( kartuşlarla ) önceden doldurulmuştur ( kullanıma hazır dolu enjeksiyon kalemi ). Bu kalemlerde insülin kartuşu tamamen kullanılmış olsa bile çıkarılmaz. Enjeksiyonlar esnasında kalemin ucuna takılan iğne uçlarıyla insülin uygulanır. İnsülin enjeksiyonlarının uygulanması ve ağrısız enjeksiyonların nasıl yapılacağı hakkında bilgi almak için tıklayın.
Bölge Rotasyonu :
İnsülini enjekte ettiğiniz vücunuzdaki yer kan şekeri seviyenizi etkiler. İnsülin , farklı bölgelerde enjekte edildiğinde farklı hızlarda kana girer. Örneğin İnsülin iğneleri karına uygulandığında en hızlı şekilde çalışır. Diğer üst kol bölgelerinde kana ulaşması biraz daha yavaştır. ( Uyluklarda , kalçalarda daha bile yavaştır. )
İnsülini aynı bölgelere uygulamayınız. Bunun yerine enjeksiyon için yukarıdaki resimde verilen örneklerdeki gibi o bölge içinde dolaşın.
İnsülin Pompaları :
Resim kaynak / source : Pharmaceutical Journal
insülin pompaları aşağıdaki gibi 2 şekilde insülini ileten küçük bir bilgisayarlı cihazlardır.
1)- 24 saat kesintisiz , bir doz şeklinde ( Bu ‘’ bazal insülin ‘’ şeklinde ifade edilir.) Örneğin : insülin her 24 saat içinde şu saatten bu saat’e belirlenen miktarda gidecek.
2)- Yemeklerde alınan karbonhidratı / öğün sonrası yükselmeleri karşılamak için gönderilen ‘’ Bolus ‘’ şeklinde ( yemeklerde alınan insülin , kan şekerini normal düzeye getirmek için gönderilen düzeltme insülini )
Önemli Not : İnsülin pompası 24 saatlik hızlı etkili insülin gönderimi ile günde 1’den fazla kez alınan normal enjeksiyonların yerine geçer. Yani bu şekilde enjeksiyon sıklığı ihtiyacının yerine geçer. İnsülin pompası : bir insülin pompası , pompa malzemeleri : infüzyon seti ve rezervuarları, takma aparatı ( rezervuarı vücuda yerleştirmek için kullanılır. ) olmak üzere bunlardan oluşur.
Pompalar ufak insülin dozlarını sürekli olarak iletmeye ( bazal insülin ) programlanabilirler. Bununla beraber yemeklerden sonra öğün insülinleri de alınabilir ( bolus ). Pompaların İletim sistemi , vücudun normal insülin salınımını en yakın bir şekilde taklit eder.
İnsülin Pompasında Bolus ve Bazal :
Bolus :
Öğün için veya yüksek kan şekerini düzeltmek için gönderilen insülinler Bolus insülin olarak nitelendirilir.
İnsülin pompalarının bolus hesaplayıcıları vardır. Bu hesaplayıcılar önceden doktorunuzla belirlediğiniz ( bireysel ihtiyaçlarınıza göre ) ayarları baz alarak bolus miktarını hesaplamanıza yardımcı olur.
Bazal :
Bir ” arkaplan ” insülini olarakta bilinen bazal insülin ihtiyaç duyulan insülindir. Bazal insülin hakkında daha fazla bilgi almak için tıklayın.
Pompada bulunan Bazal ve Bolus Ayarlamaları :
Resim kaynak /source:https://www.diabetesselfmanagement.com/managing-diabetes/treatment-approaches/tune-in-to-your-ratios/
Bazal Oranı : Bazal oranı , pompanın her saat boyunca sürekli olarak ileteceği belirli bir bazal insülin miktarıdır. Bu oran kişiden kişiye değişir.
Bolus Ayarlaması : Öğünleri ve yüksek kan şekerini karşılamak için gönderilen bir insülin ( bolus insülin ) olduğundan bahsetmiştik. İnsülin pompalarında bu bolus için çeşitli ayarlamalar bulunur. Örneğin : Bolus sihirbazı denilen bir sistemle çıkan kan şekeri değeri ( örneğin: yüksek bir KŞ değeri ) için gönderilecek insülin miktarı hesaplanır. Bunun için şunlardan yararlanılır. İnsülin duyarlılık faktörü , KŞ hedefi , karbonhidrata insülin oranları ( karbonhidrat / ins oranı )
İnsülin İletimi Nasıl Gerçekleşir ?
Vücuda bağlanan infüzyon seti ile birlikte rezervuar’da depolanan insülin gönderilir.
İnsülin dozları cilt altı yağlı dokunun içinde kalan ” kanula ” denilen esnek plastik bir boru ile iletilir.
Vücuda takım esnasında bu kanulanın içinde destekleyici ince bir iğne bulunur. Takım gerçekleştikten sonra bu iğne çekilir.
Türkiye’de bulunan insülin pompaları
Omnipod Dash
Kaynak : http://www.diabetes.org/living-with-diabetes/treatment-and-care/medication/insulin/insulin-pumps.html. https://www.medtronic-diabetes.co.uk/what-insulin-pump-therapy. http://www.diabetes.org/living-with-diabetes/treatment-and-care/medication/insulin/insulin-routines.html
