İnsülin pankreasta üretilir. Bu organda dağınık bir şekilde , pankreatik adacıklar olarak adlandırılan endokrin hücre toplulukları ( langerhans adacıkları şeklinde ) bulunur. Her pankreatik adacıkta insülin üreten beta hücreleri vardır. Tüm hormonlar gibi insülin hormonu da hücreler arası sıvıya salgılanarak dolaşım sistemine girer. ve kan şekerini düzenler.

Toplamda hormon salgılayan hücreler pankreas kütlesinin yalnızca % 1-2 sini oluştururlar.
İnsülinin yaşamımızdaki yeri ve görevi :
Aşağıda İnsülinin , glukagon ile birlikte vücudumuzda nasıl bir görev üstlendiği açıklanmıştır.

Görsel 1 : İnsülin ve Glukagonla glukoz homeostasisinin sürdürülmesi: İnsülin ve glukagonun çalışma yönünden birbirine zıt etkileri, kan glukoz düzeylerinin normal sınırlar içinde kalmasını sağlar.
– İnsülin , enerji için şekerin vücut hücrelerine girmesine yardımcı olur.
– Kan glukoz düzeyi normal sınırın üzerine çıktığında , insülin salgılanması , kandan vücut hücrelerine glukoz girişini tetikleyerek kan şekeri düzeyini düşürür.
– İnsülin beyin dışındaki nerdeyse tüm vücut hücrelerini uyararak kandan glukozu alarak , kan şekeri düzeyinin düşürülmesini sağlar.
Ayrıca kandaki glukoz normalin altına inerse , glukagonun salgılanması karaciğerdeki glikojen gibi depolardan kana glukoz verilmesini tetikler. İnsülin ile glukagon birbirine zıt etkilere sahip oldukları için birleşik etkileri glukoz düzeyini kontrol eder.
Diabetes Mellitus / Diyabet insülin azlığından ya da hedef hücrelerin insüline az tepki vermelerinden kaynaklanmaktadır.
Diyabetli kişilerde idrarda kan glukozunun bulunması bu hastalığın belirtilerinden biridir. Glukoz idrarda yoğunlaştıkça , onu uzaklaştırabilmek için daha fazla su kullanıldığından , idrar miktarı artar. Dolayısıyla Diabetes ( yunanca diabainein , içinden geçmek ) kavramı bu bol miktardaki idrar için , ve Mellitus kavramı ( Yunanca meli, bal ) idrardaki şeker için kullanılmaktadır.
Diabetes Mellitus’un başlıca iki tipi vardır. Her ikisinde de kan şekeri yüksektir. Ancak farklı nedenlerden kaynaklı. Tip 1 diyabet veya , insüline bağlı diyabet , otoimmün bir bozukluk olup ,bağışıklık sisteminin pankreasın beta hücrelerinin yok etmesi söz konusudur.
Kavramlar:
homeostasis: vücudun fizyolojik koşullarının sabit olması durumu
Kaynak:
R. B. REECE, L. A. URRY, M. L. CAİN, S. A. WASSERMAN, P. V. MİNORSKY, R. B. JACKSON : CAMPBELL BİYOLOJİ , ( Palme Yayınevi ) ,
Görsel Kaynak: CAMPBELL BİYOLOJİ